Program żywienia cieląt – faza pojenia siarą
Stawiane cele:
- dobry start
- wzmocnienie odporności
- ochrona przed chorobami
- mniej upadków
Znaczenie żywienia w trakcie poejnia siarą
Pierwsza odporność
Cielęta rodzą się bez przeciwciał, są całkowicie pozbawione ochrony. Odporność nabywają dopiero z siarą. Siara to odporność bierna, odporność czynna rozwija się powoli z wiekiem, dopiero w 3-5 tygodniu życia. Do tego czasu cielę jest chronione tylko przez przeciwciała z siary.
Do najważniejszych składników siary należą przeciwciała (IgG, IgA i IgM), komórki obronne i immunomodulatory, które mają ogromne znaczenie dla układu odpornościowego. Składniki pokarmowe (białko, tłuszcz, laktoza) makro- i mikroelementy, witaminy, substancje czynne i substancje przeczyszczające wpływają na przemianę materii i pracę jelit.
Siara zdecydowanie różni się składem od mleka pełnego i zawiera więcej suchej masy. Zawartość immunoglobulin w siarze powoduje, że białka jest nawet 5 razy więcej niż w mleku pełnym. Siara to mleko z pierwszego udoju po porodzie. Tylko w mleku z pierwszego udoju koncentracja immunoglobulin jest odpowiednio duża. Mleko z drugiego udoju zawiera tylko 60% immunoglobulin znajdujących się w siarze. Dlatego mleko z drugiego udoju, dopóki nie będzie spełniać warunków mleka klasy ekstra, nazywane jest mlekiem przejściowym.
Wysoka skuteczność działania siary zależy od 2 czynników:
- wczesnego pobrania siary przez cielę
- koncentracji immunoglobulin
Dlatego należy trzymać się zasady: wcześnie i dużo. Przeciwciała pobrane z siarą przedostają się przez błonę śluzową jelita cienkiego do krwi, gdzie spełniają swoje zadanie ochrony cielęcia.
Profilaktyka i leczenie biegunek
Obok schorzeń układu oddechowego biegunki są jedną z najczęstszych i powodujących największe straty chorobą. Straty spowodowane biegunkami są olbrzymie. Koszty leczenia, nakład czasu i pracy to koszty bezpośrednie, koszty pośrednie to: upadki, charłaki, niskie przyrosty dzienne i opóźniony rozwój.
Czynniki chorobotwórcze
Jest wiele przyczyn biegunek młodych cieląt.
Czynniki nieożywione:
- złe warunki utrzymania
- nieodpowiedni klimat
- stres
- brak higieny
- błędy żywieniowe
Czynniki ożywione:
- bakterie (E. coli, Salmonella)
- wirusy (rota i corona)
- pasożyty (kryptospory i kokcydia)
W większości przypadków biegunki mają podłoże mieszane. Nie ma jednego leku na biegunki.
Skutki
Niezależnie od przyczyny biegunki cielę traci większe lub mniejsze ilości płynów i elektrolitów.
Leczenie i pojenie
Najważniejszymi środkami leczenia biegunki są:
- uzupełnienie płynów i elektrolitów
- pokrycie potrzeb energetycznych i mineralnych
Dopóki cielęta piją same, wypijanie normalnych ilości mleka wystarczy, aby pokryć potrzeby energetyczno-mineralne. Cielę z biegunką musi być tak samo pojone jak zdrowe cielę.
Najnowsze doniesienia naukowe potwierdzają, że odstawienie mleka (dieta) cielętom z biegunką jest szkodliwe. Przeprowadzono badania, w których część cieląt z biegunką dostawała mleko, a część nie. Cielęta pojone mlekiem miały tak samo długo biegunkę, co cielęta na diecie, ale miały większą masę ciała po wyleczeniu.