Dobór odmian
Należy pamiętać by do siewu używać nasion kwalifikowanych i zaprawionych odpowiednimi zaprawami przeciw chorobom i szkodnikom. Dokonać należy wyboru odmiany najlepiej dostosowanej do lokalnych warunków glebowo-klimatycznych. Ograniczy to ryzyko występowania oraz rozmiar szkód pochodzenia nieorganicznego lub organicznego. Liczba odmian wpisanych do krajowego rejestru w 2009 roku jest duża i wynosi 75 pozycji, w tym 47 populacyjnych oraz 28 odmian mieszańcowych, głównie zrestorowanych. Odmiany mieszańcowe, różnią się technologią uprawy, a przede wszystkim wymagają dobrych warunków do zapylenia między innymi przez pszczoły. Plonowanie najplenniejszych odmian mieszańcowych wg COBORU w okresie 2006-2008 wynosiło 110% plonu odmian populacyjnych. Wszystkie odmiany mieszańcowe spełniły warunek zawartości sumy glikozynolanów poniżej 15 mikromoli na gram nasion.
Odmiany mieszańcowe nadają się do uprawy w różnych środowiskach, ponieważ:
- dzięki silnemu systemowi korzeniowemu oraz witalności rośliny dobrze sobie radzą z pobieraniem wody na stanowiskach suchych, na glebach lekkich, dając dobre plony. Podobnie na stanowiskach lekkich o ograniczonej dostępności składników pokarmowych. Dobrze ukorzenione i rozkrzewione rośliny odmian mieszańcowych mają lepszą zdolność przyswajania azotu niż w przypadku odmian populacyjnych,
- nadają się na opóźnione siewy dzięki szybkiemu rozwojowi początkowemu,
- silny rozwój poszczególnych roślin sprawia, iż dobrze plonują nawet w przypadku niższej gęstości łanu.
Odmiany populacyjne łączą w sobie liczne wartościowe cechy podobnie jak odmiany mieszańcowe. Potencjał plonowania ich jest z reguły niższy, ponieważ nie występuje u nich zjawisko heterozji. Wśród odmian populacyjnych należy wymienić:
- dużą różnorodność oferowanych odmian, co umożliwia znalezienie wśród nich odmiany najlepiej dostosowanej do warunków konkretnego rejonu uprawy,
- dobrą tolerancję na wczesny siew,
- opłacalność produkcji nawet w regionach o niższej intensywności uprawy.
Problemem przy wyborze odmiany jest zbyt niska, jak na polskie warunki klimatyczne ich mrozoodporność, a przede wszystkim zimotrwałość. Należy również zwrócić uwagę na takie cechy jak wczesność dojrzewania, odporność na czynniki stresogenne oraz groźne patogeny chorobotwórcze wywołujące zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych. Charakterystykę podatności na agrofagi jak też wiele innych zagadnień związanych z uprawą rzepaku ozimego można znaleźć w ulotce wydanej w 2009 roku przez PODR w Szepietowie, opracowanej przez autora artykułu pod tytułem: Technologia uprawy rzepaku ozimego na nasiona.
Eugeniusz Stanisław Stefaniak
Źródło www.odr.pl